Infectieziekten

Bof
De bof wordt veroorzaakt door het bofvirus. Het wordt overgedragen door besmette druppeltjes vocht die bofpatiënten uitademen, niezen of hoesten. Het kenmerkende verschijnsel van de bof is de ontsteking van de wangspeekselklier (zichtbaar als zwelling van de wang).

Een infectie met het bofvirus verloopt ook vaak zonder verschijnselen. In zeldzame gevallen kan er hersen- of hersenvliesontsteking ontstaan, met name bij jonge kinderen. Andere mogelijke complicaties zijn blijvende doofheid, ontsteking van de geslachtsorganen, ontsteking van de alvleesklier en reuma.

Het bofvirus zit in de neus en keel van een besmet persoon en verspreidt zich via druppeltjes in de lucht door bijvoorbeeld uitademen, hoesten of niezen. Een besmet persoon is enkele dagen, voordat de eerste symptomen zich voordoen, besmettelijk.

Mazelen
Mazelen is één van de meest besmettelijke ziekten die er bestaan en wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Het virus is van mens op mens overdraagbaar.

Mazelen begint met koorts, hoesten, neusverkoudheid en oogontsteking. Zo’n twee tot vier dagen later ontstaan er rode vlekjes. Het mazelenvirus kan ook middenoorontsteking en diarree veroorzaken, en in ernstige gevallen longontsteking, stuipen of hersenontsteking. In zeer zeldzame gevallen veroorzaakt mazelen een hersenontsteking.

Het mazelenvirus verspreidt zich via druppeltjes in de lucht door bijvoorbeeld uitademen, hoesten of niezen. Een besmet persoon kan het virus overdragen zodra de eerste symptomen zich voordoen.

Rodehond
Rodehond is een infectieziekte, die veroorzaakt wordt door een virus. Het verspreidt zich via druppeltjes in de lucht door bijvoorbeeld uitademen, hoesten of niezen. Een besmet persoon is een week, voordat de eerste symptomen zich voordoen, besmettelijk.

Rodehond begint vaak met wat algemene ziekteverschijnselen zoals lichte koorts, moeheid, neusverkoudheid en lichte oogontsteking. Hierna komt er een rode huiduitslag. De uitslag zit vooral achter de oren, in het gezicht en in de nek. De ziekte verloopt meestal erg mild en vaak met weinig koorts. Ongeveer de helft van de patiënten met rodehond heeft géén huiduitslag. Soms kan rodehond leiden tot een tekort aan bloedplaatjes, hersenontsteking of gewrichtsontsteking.
Wanneer een zwangere vrouw rodehond doormaakt, kan dit een spontane miskraam of zeer ernstige aangeboren afwijkingen bij de baby veroorzaken.

Het rubellavirus verspreidt zich via druppeltjes in de lucht door bijvoorbeeld uitademen, hoesten of niezen. Een besmet persoon is een week, voordat de eerste symptomen zich voordoen, besmettelijk.

Het BMR-vaccin wordt aan bepaalde reizigers geadviseerd vanwege de mazelen. Tegenwoordig worden alle kinderen gevaccineerd tegen de bof, mazelen en rodehond. In Nederland worden kinderen hiertegen gevaccineerd op de leeftijd van 14 maanden en 9 jaar. Voor volwassenen bestaat de vaccinatie uit één dosis. De BMR-vaccinatie beschermt levenslang.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten’.

Buiktyfus is een besmettelijke darmziekte die wordt veroorzaakt door de Salmonella Typhi bacterie. Na besmetting duurt het één tot twee weken voordat iemand ziek wordt. De mogelijke symptomen zijn koorts, buikpijn, hoofdpijn, verminderde eetlust, rode vlekken (voornamelijk op de huid van de buik), obstipatie en in sommige gevallen diarree. In ernstige gevallen kunnen darmontstekingen met bloedingen of darmperforatie voorkomen.

De ziekte komt bijna alleen voor in het buitenland, in gebieden waar het minder schoon is.
De bacterie zit in ontlasting, urine en bloed van iemand die de bacterie bij zich draagt. Iemand die buiktyfus heeft kan anderen besmetten. Na bezoek aan het toilet kan de bacterie op bijvoorbeeld de wc-bril, de spoelknop, de kraan of de deurklink zitten. Hierdoor kan de bacterie via de handen in de mond terechtkomen. Via de handen kan de bacterie ook op speelgoed, bestek, servies en eten terechtkomen.

Ga je op reis naar een land waar buiktyfus veel voorkomt, dan kun je jezelf beschermen door middel van een vaccinatie. Vaccinatie beschermt echter niet voor 100%.

Andere adviezen zijn onder andere om alleen doorbakken of vers gekookt voedsel te eten, alleen water uit (niet eerder) geopende flessen te drinken en geen ijsklontjes te gebruiken. Het advies reizigers te vaccineren is afhankelijk van leeftijd, de bestemming, de verblijfsomstandigheden, de verblijfsduur en de gezondheidstoestand van de reiziger. De vaccinatie tegen buiktyfus bestaat uit één prik en biedt bescherming voor drie jaar.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten’.

Cholera is een darmontsteking die wordt veroorzaakt door de bacterie Vibrio cholerae.

Bij de meeste mensen verloopt cholera mild en gaat ook vanzelf weer over. In die gevallen lijkt het ziektebeeld op dat van andere ziekteverwekkers, die diarree veroorzaken.
Het typische ziektebeeld van cholera is plotseling overgeven en grote hoeveelheden waterdunne diarree. Deze lijkt op ‘rijstwater’.
Cholerapatiënten kunnen een zeurende buikpijn of drukpijn hebben. Het grootste gevaar bij cholera is uitdroging, omdat patiënten veel vocht kwijtraken. Dit kan oplopen tot een liter per uur. De behandeling bestaat uit herstellen van het vochtverlies.

De ziekte verspreidt zich onder andere via de ontlasting van besmette personen en komt vooral voor in Zuid-Azië, Afrika, Zuid-Amerika en de Golf van Mexico. Mensen kunnen het oplopen door besmette voedingsmiddelen te eten of drinken. Het eten van schaal- en schelpdieren is extra risicovol, omdat de bacterie zich hierin ophoopt. Dit komt omdat de bacterie zich hecht aan plankton en op deze manier terecht komt in schaal- en schelpdieren.

Tegen cholera kun je gevaccineerd worden. Omdat vrijwel alle reizigers over schoon drinkwater kunnen beschikken, is het oplopen van het klassieke ziektebeeld van cholera onder reizigers zeldzaam. Vaccinatie is voor gewone reizigers dus niet geïndiceerd.

In het verleden moesten reizigers bij sommige Afrikaanse landen aan de grens een cholerastempel kunnen laten zien in hun vaccinatieboekje. Dit is inmiddels niet meer verplicht.

Dengue (of knokkelkoorts) is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een virus. Het virus komt voor in (sub)tropische gebieden en wordt overgedragen door muggen, die vooral overdag actief zijn.

Het merendeel van de denguevirusinfecties verloopt zonder ziekteverschijnselen.
Soms krijgen  mensen klachten als: koorts, spier – en gewrichtspijn, hoofdpijn, huiduitslag, misselijkheid en braken.
Niet-ernstige denguevirusinfecties herstellen meestal na een aantal dagen tot een week.
In zeldzame gevallen verloopt de ziekte ernstig met hoge koorts en bloedingen in de huid en organen.

Je kunt je laten vaccineren tegen dengue, de vaccinatie bestaat uit twee prikken met een tussentijd van drie maanden. De denguevaccinatie voorkomt 80% van de gevallen van dengue en in 95% van de besmettingen een ziekenhuisopname.

Het vaccin is met name van belang voor mensen ( ≥ 4 jaar) die:

• Langer dan een jaar geleden dengue hebben gehad.
  Meestal verloopt de eerste besmetting mild, maar heb je bij de tweede of derde besmetting een groter risico om erg ziek worden.
• Reizigers die nog geen dengue hebben doorgemaakt en langer dan 4 weken of frequent korte reizen maken en naar dengue endemische landen gaan.

Het is wel belangrijk dat u 2 vaccinaties heeft gehad, voordat u op reis gaat.

Daarnaast is het belangrijk om de juiste antimuggenmaatregelen te nemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het dragen van bedekkende kleding, het insmeren met een antimuggenmiddel zoals DEET en het slapen onder een (geïmpregneerde) klamboe.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten’.

Difterie is een besmettelijke ernstige ziekte, die wordt veroorzaakt door een Corynebacterium bacterie. De bacterie wordt door hoesten of niezen van mens op mens overgedragen. De bacterie kan zich ook verspreiden via direct contact, bijvoorbeeld door zoenen of open wondjes. Ook via besmette dieren, ongepasteuriseerde melk of besmet voedsel kan men de ziekte oplopen. De bacterie kan een krachtige gifstof produceren. Die beschadigt weefsels, bijvoorbeeld van de huid of de longen, maar ook van het hart, het zenuwstelsel en de nierbuisjes. De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal 2-5 dagen.

Welke ziekteverschijnselen iemand krijgt, is afhankelijk van de plekken die de gifstoffen in het lichaam beschadigen. Als de infectie beperkt blijft tot de neus dan verloopt de ziekte vaak mild. In het geval van huiddifterie ontstaan er zweren op de huid. Als de infectie verder gaat dan de neus, bijvoorbeeld naar de keel of de longen, dan kan men erg ziek en benauwd worden. In sommige gevallen kunnen de gifstoffen de hartspier of het zenuwstelsel beschadigen. De ziekte kan dodelijk zijn, maar is te behandelen met medicijnen.

Tetanus wordt veroorzaakt door de bacterie Clostridium tetani. De bacterie maakt gifstoffen aan, die ernstige spierkrampen kunnen veroorzaken. De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal 3-21 dagen, maar kan zelfs een paar maanden zijn.

Tetanus kan zorgen voor stijfheid rond de geïnfecteerde wond en heftige spierkrampen. De spierkrampen kunnen leiden tot ademhalingsproblemen en verkramping. Deze krampen kunnen zo erg worden dat het lichaam als een hoepel krom trekt. Als tetanus niet goed behandeld wordt, is het dodelijk.

Besmetting kan plaatsvinden via een open wond als deze in aanraking komt met bijvoorbeeld straatvuil, mest of aarde. Dit kan direct, door bijvoorbeeld een val op straat, maar ook indirect, bijvoorbeeld door een beet van een dier met straatvuil in zijn bek.

Polio is een infectie met het poliovirus. In veel gevallen merkt een persoon niets van een infectie met het poliovirus. Bij andere personen veroorzaakt het poliovirus alleen griepachtige verschijnselen, maar bij een kleine groep veroorzaakt het een infectie van het ruggenmerg en soms ook de hersenstam. Hierdoor kunnen verlammingen en/of hersen(vlies)ontsteking optreden. De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal 7-14 dagen.
Het poliovirus kan zich verspreiden van mens op mens. Dit kan via de mond (praten) of via de ontlasting van een besmet persoon. Iemand die besmet is, kan andere oppervlakken of etenswaren besmetten door de handen niet goed te wassen na een toiletbezoek.

Sinds 1950 zit de DTP-vaccinatie in het Rijksvaccinatieprogramma. Omdat deze vaccinatie tien jaar bescherming biedt is het soms verstandig om opnieuw gevaccineerd te worden .Als je eerder gevaccineerd bent tegen difterie, tetanus en polio, is er van bovenstaande vaccinaties maar één dosis nodig. Ben je hier niet eerder tegen gevaccineerd, dan bestaat de vaccinatie uit drie doses.

Gele koorts is een tropische ziekte, die wordt veroorzaakt door het gele koortsvirus. Het virus wordt overgedragen door muggen. Gele koorts komt voor in bepaalde regio’s van Afrika en Zuid-Amerika.

De infectie verloopt meestal zonder klachten: ongeveer 1 op de 5 mensen, die besmet raken, wordt ziek. De klachten kunnen erg verschillen, van milde griep tot hoge koorts met bloedingen. Over het algemeen overlijdt ruim 1 op de 10 patiënten aan gele koorts. Er bestaat geen medicijn tegen gele koorts. De behandeling bestaat uit het bestrijden van de klachten.

Het gele koortsvirus wordt overgedragen door tropische muggen. Als de mug een persoon of dier prikt, die het virus bij zich draagt, kan de mug besmet raken. Vervolgens kan de mug bij daaropvolgende steken ook andere mensen of dieren besmetten.

Er bestaat een vaccin tegen gele koorts. Dit vaccin wordt gegeven aan reizigers, die landen bezoeken waar gele koorts voorkomt. Voor sommige landen is het verplicht om gevaccineerd te zijn tegen gele koorts. Een vaccinatiebewijs is dan nodig om het land binnen te komen.

Daarnaast is het belangrijk om de juiste antimuggenmaatregelen te nemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het dragen van bedekkende kleding, het insmeren met een antimuggenmiddel zoals DEET en het slapen onder een (geïmpregneerde) klamboe.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten’.

Gordelroos wordt veroorzaakt door een infectie met het varicellazostervirus, dit veroorzaakt ook waterpokken. Na het doormaken van waterpokken blijft het virus in het lichaam achter, zonder actief te zijn. Als het virus later in het leven weer actief wordt, kan het gordelroos veroorzaken.

Gordelroos begint met jeuk, tintelingen of een hevige, brandende of stekende pijn. Na enkele dagen verschijnen er blaasjes in groepjes op het lichaam, meestal rond de buik of taille. Soms kan gordelroos ernstige complicaties geven, bijv. ontsteking van de aangezichtszenuw. Nadat de symptomen zijn verdwenen, kan iemand last houden van (zenuw)pijn en tintelingen op de aangedane plek.

Wanneer iemand ouder is dan zestig jaar, neemt het risico op het oplopen van gordelroos toe en zijn de symptomen over het algemeen erger. Iemand die in het verleden gordelroos heeft gehad, heeft een verhoogde kans om het opnieuw te krijgen.
Er is een vaccin (Shingrix) beschikbaar dat gordelroos en zenuwpijn na gordelroos helpt te voorkomen.
Het vaccin mag gegeven worden vanaf achttien jaar en ouder.

De vaccinatie tegen gordelroos bestaat uit twee doses. De tweede dosis wordt binnen twee tot zes maanden na de eerste dosis gegeven. Een boostervaccinatie is in principe niet nodig, maar mag indien gewenst of wanneer toch nodig wel worden gegeven.
Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten’.

Hepatitis A

Hepatitis A is een leverontsteking, die wordt veroorzaakt door het hepatitis A-virus.
Het hepatitis A-virus veroorzaakt bij kinderen tot 6 jaar nauwelijks klachten. Als volwassenen hepatitis A krijgen kunnen de ziekteverschijnselen enkele maanden aanhouden.

Hepatitis A kan zo licht verlopen dat iemand het niet eens merkt. De verschijnselen zijn over het algemeen: vermoeidheid, lichte koorts, soms pijn in de bovenbuik en misselijkheid. Bij volwassenen gaat hepatitis A meestal ook gepaard met geelzucht: het geelkleuren van huid en oogwit, het donker worden van urine (de kleur van cola) en het ontkleuren van ontlasting (de kleur van stopverf). Slechts bij hoge uitzondering ontstaan levensbedreigende complicaties. Hepatitis A duurt in de meeste gevallen niet langer dan 6 weken, maar vermoeidheid kan langer aanhouden. De ziekte wordt niet chronisch.

De besmettingsweg gaat via de ontlasting van een besmet persoon. Als ontlasting op voedsel of in drinkwater terecht komt kan iemand besmet raken. Ook via deurklinken, kranen en handdoekjes kan hepatitis A worden overgedragen. De tijd tussen besmetting en ziek worden is ongeveer 28 dagen. Hepatitis A komt op veel populaire vakantiebestemmingen voor. Dat hoeft niet altijd ver weg te zijn. Marokko, Egypte en Turkije zijn landen waar hepatitis A ook voorkomt.

Het is mogelijk om te vaccineren tegen hepatitis A om de ziekte te voorkomen. Dat gebeurt vooral bij reizigers, die vertrekken naar landen waar hepatitis A veel voorkomt. Het hepatitis A vaccin bestaat uit een serie van twee vaccinaties. Na de eerste vaccinatie ben je een jaar beschermd. Na de tweede vaccinatie ben je 40 jaar beschermd.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten’.

Hepatitis B is een ontsteking van de lever die ontstaat door besmetting met het hepatitis B-virus. De overdracht kan plaatsvinden van moeder op kind bij de geboorte, door seksueel contact of contact met bloed. Hepatitis B komt overal ter wereld voor. Meestal wordt een persoon twee tot drie maanden na de besmetting ziek.

De verschijnselen van acute hepatitis B zijn moeheid, gebrekkige eetlust, spier- en gewrichtspijnen, koorts (grieperig gevoel), geelzucht (verkleuren van huid, oogwit, ontlasting en urine) en soms jeuk. De meeste mensen krijgen helemaal geen ziekteverschijnselen.

In een klein deel van de gevallen geeft hepatitis B ernstige complicaties, die levensbedreigend kunnen zijn. Bij een klein deel van de mensen geneest de ziekte niet vanzelf. De infectie met hepatitis B wordt in deze gevallen chronisch. Wanneer de ziekte chronisch is, kan dit op de lange termijn de lever aantasten en zorgen voor levercirrose en leverfibrose.

Om jezelf te beschermen tegen hepatitis B kun je gevaccineerd worden. Daarnaast is het verstandig om tijdens de seks een condoom te dragen. Hiermee bescherm je jezelf bijvoorbeeld ook tegen hiv en andere soa’s. Denk ook altijd goed na over medische of cosmetische (tatoeages of piercings) behandelingen op plekken waar de hygiëne te wensen overlaat.

De vaccinatie tegen hepatitis B bestaat uit drie doses. De tweede vaccinatie krijg je een maand na de eerste en de derde dosis krijg je zes maanden na de eerste. Na de vaccinaties ben je levenslang beschermd.
Als je gevaccineerd wordt, omdat je een beroepsrisico loopt (bijvoorbeeld voor een baan in de zorg), moet je vaak ook een bloedcontrole laten doen voor je werkgever.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten’.

HPV is de afkorting van humaan papillomavirus. Het virus kan baarmoederhalskanker en genitale wratten veroorzaken. Het kan ook kanker bij de penis, anus, schaamlippen, vagina, en mond- en keelholte veroorzaken. Je krijgt HPV (humaan papillomavirus) via seksueel of intiem contact. Bijna iedereen krijgt ooit een HPV-infectie, mannen én vrouwen. Meestal ruimt het lichaam dit virus zelf weer op, maar het kan ook tot kanker leiden.

In Nederland valt de HPV vaccinatie onder het rijksvaccinatieprogramma (RVP).
Iedereen tot 18 jaar kan via het Rijksvaccinatieprogramma gevaccineerd worden tegen HPV.
Vanaf 2022 krijgen meisjes en jongens, die 9 jaar worden, de uitnodiging voor de vaccinatie.

De vaccinatie tegen het humaan papillomavirus bestaat uit 2 doses (Gardasil). Tussen de twee doses zit 6 maanden.
Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten‘.

Hoogteziekte kan optreden bij verblijf op grote hoogte ( vanaf 2500 meter) of bij een snelle stijging, als mensen daar onvoldoende aan gewend zijn. De oorzaak is het lage zuurstofgehalte van de lucht, waardoor het zuurstofgehalte in het bloed daalt en klachten kunnen ontstaan. Het lichaam heeft tijd nodig om zich aan het lagere zuurstofgehalte aan te passen (acclimatiseren). Hoe hoger het verblijf of hoe sneller de stijging, hoe groter de kans op hoogteziekte.

De ziekte kan ontstaan in een milde of in een ernstige vorm. Bij milde hoogteziekte ontstaan klachten als kortademigheid, hoofdpijn, duizeligheid, braken en misselijkheid. Deze milde vorm kan overgaan in ernstige hoogteziekte. Hierbij verergeren de hoofdpijn en kortademigheid en treedt dit ook op in rust. Iemand gaat zich in dat geval steeds slomer voelen en gedragen, en kan op den duur buiten bewustzijn raken. Als iemand in deze situatie niet meteen afdaalt en medische hulp krijgt, kan dit leiden tot coma en de dood.

Adviezen voor reizigers naar grote hoogte:

• Acclimatiseer eerst minstens 2 nachten op middelmatige hoogte (1500-2500m).
• Als u rechtstreeks naar 3000 meter of hoger vliegt, slaap dan indien mogelijk de eerste nachten lager of blijf minstens een aantal dagen op gelijke hoogte alvorens verder stijgen.
• Aanpassing kan bevorderd worden door overdag hoger te klimmen dan men ’s nachts slaapt.
• Vermijd echter zware inspanning de eerste 2 dagen op hoogte.
• Stijg boven 3000 meter niet meer dan 500 meter per overnachting en neem elke 3 tot 4 dagen een rustdag.
• Als toch meer dan 500 m gestegen wordt in 1 nacht, breng dan minstens 2 nachten op dezelfde hoogte door.
• Drink voldoende, zodat de urine helder en lichtgekleurd blijft.
• Gebruik geen alcohol of slaapmiddelen.
• Zorg voor een flexibel reisschema, zodat u bij hoogteziekte een paar dagen kunt rusten.

Ook kun je medicijnen gebruiken ter behandeling of preventie van hoogteziekte.

Japanse encefalitis is niet overdraagbaar van mens op mens, maar verspreidt zich via de steek van een mug. De enige mug die de ziekte over kan dragen is de culex mug. De ziekte komt voor in grote delen van Zuid- en Oost-Azië, vooral op het platteland, in gebieden waar veel rijstvelden en varkensboerderijen aanwezig zijn.

De eerste klachten ontstaan vaak binnen vijf tot vijftien dagen. Bij de meeste personen geeft een infectie geen of milde klachten. Dit gaat dan vooral om griepachtige klachten met spierpijn en hoofdpijn. In ernstige gevallen ontstaan verschijnselen van hersen(vlies)ontsteking met hoofdpijn, braken en uiteindelijk sufheid, coma en epileptische toevallen.

Je kunt gevaccineerd worden tegen Japanse encefalitis. Naast vaccinatie is het belangrijk om goede antimuggenmaatregelen te treffen als je gaat reizen in risicogebieden. Denk hierbij aan het dragen van bedekkende kleding, het insmeren met een antimuggenmiddel zoals DEET en het slapen onder een (geïmpregneerde) klamboe.

De vaccinatie tegen Japanse encefalitis (Ixiaro) bestaat uit twee doses. De tweede prik wordt vier weken na de eerste prik gegeven. De vaccinatie biedt twee jaar bescherming.
Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten‘.

Legionella is een longontsteking die door bacteriën wordt veroorzaakt. Vooral in (leiding)water met temperaturen tussen de 25 en 55 graden Celsius gedijen deze bacteriën goed. Legionella wordt overgebracht door de inademing van waterdeeltjes met deze bacterie. Bij personen met een verminderde weerstand kan de aanwezigheid van deze bacteriën in leidingwater de beruchte longontsteking veroorzaken. Legionella wordt soms waargenomen bij toeristen die hebben gelogeerd in hotels in landen rond de Middellandse Zee, maar komt ook in Nederland voor. Als de diagnose snel gesteld wordt is Legionella goed te behandelen met antibiotica. Bij klachten die kunnen wijzen op een longontsteking na een verblijf in het buitenland is het dan ook nodig uw huisarts op de hoogte te stellen wanneer en waar u in het buitenland bent geweest. Besmetting met Legionella kan voorkomen worden door voor het gebruik van de douche alleen de heetwater kraan even goed door te laten lopen en goed te ventileren.

Leptospirose is een ziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie leptospira. De ziekte wordt gekenmerkt door griepachtige verschijnselen. Symptomen zijn onder andere plotseling opzettende hoofdpijn, koorts, spier- en gewrichtspijnen, overgevoeligheid voor licht, misselijkheid en braken. In ernstige gevallen kan de ziekte leiden tot verstoringen in de functies van lever en nieren of treedt hersenvliesontsteking (meningitis) op.
Vooral muizen en ratten zijn een bekend reservoir van leptospiren, die modderkoorts en ziekte van Weil bij de mens veroorzaken, maar ook runderen kunnen leptospiren bij zich dragen (die melkerskoorts bij de mens veroorzaken).

Oorzaken van infecties bij mensen zijn opspattende urine van runderen in een melkstal of zwemmen in buitenwaters waarin ratten leven, vooral als de omstandigheden voor de bacterie gunstig zijn: lauw, weinig stromend water. De bacterie komt wereldwijd voor.
Reizigers kunnen leptospirose oplopen tijdens vakanties in de (sub) tropen.

Je kunt je laten vaccineren tegen leptospirose.
De vaccinatie bestaat uit een serie van twee prikken met een interval van 2 weken. Gevolgd door een eerste booster na 4-6 maanden en daarna, indien nodig elke 2 jaar een booster.

Malaria wordt veroorzaakt door een infectie met de Plasmodium parasiet. Er zijn verschillende typen Plasmodium parasieten die tot ziekte kunnen leiden.
De eerste ziekteverschijnselen van malaria treden gemiddeld 10-14 dagen na de steek van een besmette mug op. In sommige gevallen kunnen de parasieten maanden tot jaren inactief in de lever verblijven, voordat ze weer actief worden.
Malaria begint vaak met een grieperig gevoel gevolgd door koorts, koude rillingen, spierpijn en hoofdpijn. Kenmerkend voor malaria zijn de terugkerende koortsaanvallen. Afhankelijk van de parasiet, waarmee iemand besmet is, komen deze koortsaanvallen om de 48 of 72 uur.

De malariaparasiet wordt niet direct van mens op mens overgedragen, maar heeft als tussenstation de Anopheles mug. Deze mug brengt de parasieten over via muggenbeten en is tussen zonsondergang en zonsopgang actief.

Je kunt jezelf beschermen tegen malaria op verschillende manieren. Het belangrijkste is om de juiste antimuggenmaatregelen te treffen. Vooral in de avond en nacht is dit belangrijk, omdat de muggen dan actief zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het dragen van bedekkende kleding, het insmeren met een antimuggenmiddel zoals DEET en het slapen onder een (geïmpregneerde) klamboe.

Malaria komt in sommige gebieden meer voor dan in andere gebieden. Afhankelijk van jouw reisbestemming wordt (naast bovenstaande maatregelen) aangeraden om tabletten tegen malaria te gebruiken of een noodbehandeling mee te nemen.

Meningokokkenziekte is een verzamelnaam voor ziekten die worden veroorzaakt door een bacterie, de meningokok. De bacterie is van mens op mens overdraagbaar. De bacterie bevindt zich gewoonlijk in de neusholte van gezonde mensen zonder ziekteverschijnselen te veroorzaken. Als deze bacterie in de bloedbaan of in het zenuwstelsel komt, kan het ernstige ziektebeelden geven zoals bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking.

Tegen meningokokkenziekte kun je gevaccineerd worden. Er bestaan meerdere vaccins, die tegen verschillende typen meningokokken beschermen.

De vaccinatie tegen meningokokken B bestaat, voor personen ouder dan twee jaar, uit twee doses waar minstens een maand tussen moet zitten. Bij kinderen onder de twee jaar is dit, afhankelijk van precieze leeftijd, drie of vier doses. Hoe lang deze vaccinatie bescherming biedt, is nog niet bekend.

De vaccinatie tegen meningokokken A, C, W135 en Y bestaat uit één prik. Deze vaccinatie biedt 10 jaar bescherming.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten’.

Het Middle East respiratory syndrome (MERS) is een recent geïdentificeerde zoönose veroorzaakt door het Middle East respiratory syndrome coronavirus. Het betreft een acute luchtweginfectie met koorts, hoesten en kortademigheid als primaire symptomen. Ook diarree en braken komen in sommige van de gevallen voor. MERS kan leiden tot een ernstige longontsteking en nierfalen. De mortaliteit ligt bij symptomatische patiënten rond de 30%. De ziekte komt voor bij kamelen en deze dieren kunnen de ziekte overdragen op mensen. De incubatietijd ligt tussen de 2 tot 14 dagen en waarschijnlijk is de patiënt tijdens deze periode niet besmettelijk.

Het MERS-coronavirus is in Nederland opgenomen als meldingsplichtige ziekte binnen groep A voor behandelaren in het ziekenhuis.

Pneumokokkenziekte is een verzamelnaam van ziekten, die worden veroorzaakt door een bacterie. Er bestaan meer dan 90 verschillende typen. Pneumokokken kunnen verschillende ziekten veroorzaken, zoals: neus-bijholte-ontsteking, oorontsteking, longontsteking.

Zowel kinderen als volwassenen kunnen de bacterie bij zich dragen zonder er ziek van te worden. Zij kunnen dan wel andere mensen besmetten. Dit kan door hoesten of niezen.
Vooral jonge kinderen, mensen vanaf 60 jaar en mensen met een minder goed afweersysteem kunnen ziek worden door pneumokokken.
Omdat niet iedereen ziek wordt door pneumokokken, kan het zijn dat je besmet bent zonder dat je dat weet. Je kunt dan wel andere mensen besmetten. Als iemand besmet raakt en ziek wordt, gebeurt dat meestal binnen 1 tot 3 dagen. De bacterie kan in de bloedbaan of in het zenuwstelsel terechtkomen. Iemand wordt dan ernstig ziek. Kinderen jonger dan vijf jaar krijgen dan meestal bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking. Volwassenen die ouder zijn dan 60 jaar krijgen meestal een ernstige longontsteking.

Per ziektebeeld zijn de klachten verschillend. Zo kan men last hebben van koorts, kortademigheid, pijn bij het ademhalen, hoofdpijn, nekstijfheid, verwardheid en verlies van bewustzijn.

Tegen pneumokokkenziekte kun je gevaccineerd worden. Er bestaan verschillende vaccinaties die bescherming bieden tegen de verschillende pneumokokken types. Afhankelijk van je leeftijd en gezondheid kan het geadviseerde vaccin verschillen.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten‘.

Rabiës, ook wel hondsdolheid genoemd, is een ernstige infectie van de hersenen of het zenuwstelsel. Deze infectie ontstaat door het rabiësvirus, dat wordt overgedragen via speeksel van besmette zoogdieren. Denk hierbij onder andere aan honden, katten, vleermuizen en apen. Je kunt besmet raken als een besmet dier je bijt, krabt of likt op een niet intacte huid.

Rabiës is een dodelijke ziekte voor mensen. Zonder behandeling duurt het vanaf het moment van besmetting twintig tot negentig dagen, voordat iemand ziek wordt. In de eerste fase komen klachten voor als: verminderde eetlust, misselijkheid, rillingen, hoofdpijn, overgeven.
In het daaropvolgende stadium komen neurologische klachten voor zoals: spierkrampen, verlamming, moeite met slikken (waardoor sommige mensen watervrees ontwikkelen) en ademen. De infectie heeft uiteindelijk een dodelijke afloop.

Rabiës komt in bijna overal ter wereld voor. Het risico op een rabiësinfectie verschilt per land. Ook de activiteiten, die tijdens de reis worden ondernomen, zijn van invloed op het risico dat iemand loopt.
Aai of voer geen dieren in streken waar rabiës voorkomt. Als u toch gebeten gekrabd of gelikt bent door een huisdier of wild dier: spoel de wond direct schoon met water en zeep en ontsmet deze (dit kan met alcohol 70% of jodium). Zoek direct medische hulp.

Wanneer het risico op rabiës verhoogd is, kan het verstandig zijn om een preventieve rabiësvaccinatie te halen. Mocht je vervolgens tijdens je reis gebeten of gekrabd worden door een dier dat het virus bij zich kan dragen, dan is het stappenplan dat je daarna moet doorlopen een stuk eenvoudiger.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten‘.

Reizigersdiarree is het meest voorkomende gezondheidsprobleem van reizigers naar (sub-)tropische gebieden. Vaak is het een gevolg van besmet voedsel of drinken. Ondanks goede voorzorg kan reizigersdiarree toch de kop opsteken. Meestal is het verloop mild en is het zonder behandeling na drie tot vijf dagen over. Voorkom uitdroging. In warme landen gaat uitdroging immers snel: men transpireert er meer. Naast extra drinkwater wordt aangeraden ORS te gebruiken, een middel dat zouten, suikers en water die men met reizigersdiarree verliest, weer aanvult.

Een rotavirusinfectie is een besmettelijke ziekte, waardoor de maag en darmen ontstoken raken. Ziekteverschijnselen zijn koorts, misselijkheid, overgeven en hevige waterdunne diarree. Rotavirusinfecties komen in Nederland veel voor, vooral bij jonge kinderen tot 2 jaar oud.
Besmetting vindt plaats via de ontlasting van een besmet persoon. Een persoon met het rotavirus is ongeveer een week besmettelijk.

Tegen het rotavirus kun je gevaccineerd worden. Daarnaast is goede hygiëne belangrijk.

Het vaccin tegen het rotavirus is een oraal vaccin. Dit betekent dat het in de vorm van een drankje ingenomen moet worden. Het vaccin kan worden gegeven aan baby’s tussen de 6 en 24 weken oud. De eerste dosis wordt bij voorkeur tussen de 6^de en 12^de week gegeven en uiterlijk voor de 20^ste week. De tweede dosis wordt minstens vier weken na de eerste dosis ingenomen. De vaccinatie biedt minstens twee jaar bescherming.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten‘.

SARS staat voor Severe Acute Respiratory Syndrom. Dit betekent letterlijk: een ernstige acute luchtwegziekte. Het is nog een relatief onbekende ziekte die begint met dezelfde symptomen als de griep; koorts en spierpijn. Bovendien heeft men bij SARS ook last van hoesten, keelpijn en kortademigheid. Vervolgens kan men een longontsteking ontwikkelen. Ongeveer 96 procent van de SARS-patiënten geneest van de ziekte, aldus de Wereld Gezondheidsorganisatie. In slechts vier procent van de gevallen treedt bij SARS-patiënten als complicatie een ernstige en fatale longontsteking op. Met dat sterftecijfer verschilt de nieuwe ziekte feitelijk niet met gewone griep. In 2003 was er een uitbraak van SARS in de Chinese provincie Guangdong en vervolgens in Hongkong. Het ANVR (Algemeen Nederlands Verbond van Reisondernemingen) houdt de uitbraken in de gaten en informeert de reizigers en de reisbranche over een mogelijk negatief reisadvies.

Schistosomiasis  is een parasitaire worminfectie. Wereldwijd zijn meer dan tweehonderd miljoen mensen geïnfecteerd met schistosomiasis. In de meeste gevallen geeft de infectie weinig klachten.

Schistosomiasis komt voor in zoet oppervlaktewater in (sub)tropische gebieden. De meeste infecties worden opgelopen in delen van Afrika, delen van Latijns-Amerika, de Caraïben, het Midden-Oosten, China, de Filipijnen en Zuidoost-Azië.
Waterslakken vormen de tussengastheer voor de parasiet.
Besmetting vindt plaats wanneer mensen zwemmen in water waarin deze slakken leven of dit (ongekookte) water drinken. De schistosomen kunnen door de huid dringen en zich vervolgens via de bloedbaan naar een andere plek in het lichaam verspreiden, meestal darmen of blaas. Op die plek kunnen ze zich nestelen en eieren gaan vormen.

In sommige gevallen krijgen mensen eerst klachten van jeuk op de huid na het zwemmen in zoet water. De ziekteverschijnselen bestaan uit koorts, moeheid, spierpijn, hoesten, kortademigheid, diarree, gewichtsverlies, gewrichtspijn, roodheid op de huid, soms een vergrote lever of milt. Verschijnselen bij schistosomiasis in de darmen zijn bloed en/of slijm op de ontlasting, buikpijn en diarree.
Bij blaasschistosomiasis zien we bloed in de urine. Heel zelden komen de eieren in andere organen terecht dan de blaas en darmen. Bijvoorbeeld bij de geslachtsorganen of het zenuwstelsel.

Schistosomiasis voorkom je door contact met zoet oppervlaktewater te vermijden. U kunt beter niet zwemmen of pootje baden in rivieren en meren, ook niet wanneer de lokale bevolking dit wel doet.
Wanneer je toch in aanraking komt met water, kun je je huid het best gelijk afdrogen en niet aan de lucht laten opdrogen.

Tekenencefalitis is een hersen(vlies)ontsteking, die wordt veroorzaakt door het TBE- virus (tick-borne encephalitis). Het virus wordt overgebracht door tekenbeten. Tot voor kort kwam het virus alleen in het buitenland voor, maar in het voorjaar van 2016 kwamen er aanwijzingen dat in Nederland reeën besmet zijn geweest met het virus en is het virus ook bij teken aangetoond in Nederland.

De meeste mensen die besmet zijn geraakt met het virus worden niet ziek of krijgen milde klachten 7 tot 14 dagen na een tekenbeet. Bij de mensen die ziek worden, verloopt de ziekte meestal in twee fasen. In de eerste fase lijken de klachten erg op griep.

De eerste fase duurt 2 tot 7 dagen. Hierna heeft een patiënt ongeveer een week geen klachten.
In de tweede fase kunnen de hersenen, hersenvliezen en ruggenmerg ontstoken raken. Dan kunnen de volgende klachten ontstaan: zware hoofdpijn, verminderd bewustzijn, slaperigheid, geheugenverlies, verlammingen, vaak van de armen en de romp, niet goed tegen het licht kunnen, misselijkheid en duizeligheid.

Je kunt je ertegen laten inenten, maar naast vaccinatie, kun je ook andere preventieve maatregelen nemen. Zo wordt aangeraden om bedekkende kleren te dragen. Bedek daarbij ook goed je enkel. Smeer jezelf daarnaast in met een insectenwerend middel zoals DEET. Deze maatregelen geven geen 100% bescherming.

Het FSME/TBE vaccin wordt in een serie van drie doses gegeven, die verspreid worden over minimaal zes maanden tijd. Na deze basisserie ben je voor drie jaar beschermd tegen het FSME/TBE virus. Als je na de eerste drie jaar bescherming weer naar een risicogebied gaat reizen, kun je je opnieuw laten beschermen door een boostervaccinatie met hetzelfde vaccin. Eén boostervaccinatie geeft je vervolgens weer vijf jaar bescherming tegen het FSME/TBE virus. Ben je ouder dan zestig jaar, dan geeft de booster maar drie jaar bescherming.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten‘.

Tuberculose (TBC) wordt veroorzaakt door een bacterie. De bacterie kan overal in het lichaam zitten. De incubatietijd is acht weken tot levenslang en ongeveer één op de tien mensen wordt ziek. Longtuberculose is de meest voorkomende soort en kan de volgende klachten veroorzaken: hoesten, verminderde eetlust, vermoeidheid, koorts, nachtzweten.

Iemand met longtuberculose kan de bacterie via hoesten overdragen. Blij daarom zoveel mogelijk uit de buurt van mensen die hevig hoesten. Vermijd kleine, slecht geventileerde ruimtes.

Tegen tuberculose bestaat een vaccin. Deze tbc-vaccinatie wordt alleen in specifieke gevallen toegediend en dit kan alleen bij de tuberculosedienst van de GGD.
In sommige gevallen wordt er door de GGD tuberculosedienst, na de reis, een onderzoek gedaan met een huidtest of bloedtest. Hiermee kun je zien of je tuberculose hebt opgelopen tijdens je reis.

Waterpokken worden veroorzaakt door een virus. 95% van de kinderen in Nederland raakt besmet met het waterpokkenvirus. Hiervan kunnen zij lichte griepachtige klachten krijgen en na één of twee dagen ontstaan rode bultjes op de huid. De blaasjes die hierna ontstaan zorgen voor veel jeuk. Na ongeveer tien dagen verdwijnen de klachten en na zeven dagen drogen de blaasjes op. Het ziekteproces is in de meeste gevallen vrij mild, soms ontstaan ernstige complicaties zoals hersenontsteking.

Na het doormaken van waterpokken blijft het virus in het lichaam achter, zonder actief te zijn. Als het virus later in het leven weer actief wordt, kan het gordelroos veroorzaken.

Waterpokken zijn heel besmettelijk en worden overgedragen door hoesten, niezen en praten. Al twee dagen voor het ontstaan van de blaasjes is iemand besmettelijk, dit duurt totdat alle blaasjes een korstje hebben. Ook contact met het vocht uit de blaasjes zorgt voor besmetting.

Het is lastig om jezelf te beschermen tegen de waterpokken. Dit komt omdat iemand al twee dagen besmettelijk is, voordat er ziekteverschijnselen optreden. Je kunt je tegen waterpokken laten vaccineren.

De vaccinatie tegen waterpokken (Provarivax) bestaat uit twee doses en kan worden gegeven vanaf de leeftijd van twaalf maanden. De tweede dosis wordt gegeven na vier weken. De vaccinatie biedt in ieder geval veertien jaar bescherming.

Voor informatie over de prijs verwijzen wij je naar de ‘Vaccinatiekosten’.